صید ناموفق بوم گردی ها در نوروز - وبلاگ سکوت

به گزارش وبلاگ سکوت، توریسم پرطرفدار در تعطیلات عید چه مقدار مسافر جذب کرد؟

به گزارش وبلاگ سکوت، تعطیلات نوروز، زمانی برای سفرهای طولانی مدت است. همین موضوع باعث می گردد در این فصل داغ گردشگری ، ایرانی ها سفر به منطقه های را در نظر بگیرند که در سایر ایام سال امکان رفتن به آنها را ندارند. منطقه ها مرزی، روستاهای دور افتاده و... در این دوره زمانی میزبان انبوه گردشگرانی هستند که می خواهند تجربه ای متفاوت داشته باشند و همین امر به رونق کسب وکار بوم گردی منجر می گردد. با این حال به نظر می رسد در تعطیلات ابتدایی سال 1402 شرایط اقامت به رغم افزایش سفرها چندان مساعد نبوده و تورم تاثیر خود را بر این حوزه گذاشته است.

یاور عبیری، رئیس هیات مدیره جامعه اقامتگاه های بوم گردی ایران درباره شرایط این اقامتگاه ها در نوروز به دنیای اقتصاد می گوید: در تعطیلات سال نو ضریب اشغال اقامتگاه های بوم گردی حدود 55 درصد بود. البته این 55 درصد در استان های مختلف فرق دارد. به عنوان مثال در استان مازندران عدد 95 درصد را داشتیم در حالی که در استان هایی مانند خراسان رضوی به عددی در حدود 20 درصد می رسید. روح اله فرقانی رئیس انجمن بوم گردی مازندران نیز به دنیای اقتصاد می گوید: مازندران یکی از استان های هدف گردشگری است و به واسطه شرایط و جاذبه های طبیعی بسکمک مایل به سفر به این منطقه هستند. با این حال در ایام نوروز مشابه سال های گذشته در این استان شاهد مشکلاتی نظیر تراکم گردشگران در یک منطقه بودیم. او با اشاره به اینکه در تعطیلات سال نو چالوس با مشکل آب و کمبود آرد نانوایی ها روبرو شد، اضافه می کند: بروز چنین مشکلاتی برند گردشگری یک شهر یا منطقه را دچار آسیب می کند.

به گفته فرقانی در استان مازندران 400 اقامتگاه بوم گردی جدا از هتل ها و خانه مسافرها وجود دارد که در تعطیلات سال نو ضریب اشغال آنها 90 درصد بود. او می گوید: با وجود این ضریب اشغال بالا، همچنان مشکل تراکم در یک منطقه وجود داشت. استان مازندران جاذبه های تاریخی و طبیعی فراوانی دارد که به کلاردشت، رامسر یا چالوس محدود نمی گردد. زمانی که تعداد زیادی از گردشگر ها به یک منطقه سفر می کنند، این امر علاوه بر چالش ها برای مقصد، بالا رفتن هزینه های اقامت و... را هم برای گردشگران در پی دارد. از این رو توصیه ما به کسانی که می خواهند به مازندران سفر کنند این است که سایر گزینه ها جز چالوس ، رامسر یا کلاردشت را هم مدنظر قرار داده و به شهرهایی مانند گلوگاه، ساری، نکا، قائم شهر، سوادکوه و ... سفر کنند.

روزبه طاهریان صاحب اقامتگاهی در روستای هریوند خراسان جنوبی است. او درباره شرایط گردشگری در این منطقه به دنیای اقتصاد می گوید: معمولا رزروهای ما در سال های گذشته پیش از نوروز انجام می شد. با این حال در سال جاری شاهد چنین شرایطی نبودیم، هر چند در روزهای ابتدایی سال که تعطیل رسمی بود اقامتگاه ما هم ضریب اشغال 100 درصدی داشت. این فعال کسب و کار بوم گردی می افزاید: اگر یک میانگین از مقدار گردشگران در نظر گرفته گردد، هم اقامتگاه ما و هم سایر اقامتگاه های این استان ضریب اشغال 50 درصدی داشتند. علاوه بر آن در سال جاری با گردشگرانی روبرو بودیم که از زاهدان به سمت خراسان جنوبی آمده و اقامت شان را در مجموعه ما قرار داده بودند. او می افزاید: در خراسان جنوبی، طبس، بشرویه و فردوس به واسطه تبلیغات انجام شده مقصد گردشگران هستند، در حالی که درباره سربیشه چندان که باید و شاید تبلیغات انجام نشده است.

طاهریان ادامه می دهد: به عنوان مثال مدیریت شهری طبس با هماهنگی مدیران شهری در تهران توانستند تبلیغات محیطی داشته باشند و همین امر به معرفی طبس بین ساکنان تهران منجر شد. در نتیجه در سال های اخیر ما شاهدیم طبس و جاذبه های آن نزد بسکمک شناخته شده است و بسکمک یا به این منطقه سفر کرده اند یا قصد سفر به آن را دارند. این فعال کسب و کار بوم گردی معتقد است اگر در حال حاضر نفت محرک اقتصاد ایران است، آینده از آن گردشگر است و باید در این زمینه فعالیت های بیشتری صورت گیرد. شایان بهرامی صاحب اقامتگاهی در بوشهر به دنیای اقتصاد می گوید: بوشهر به دلیل ظرفیتی که دارد در ایام نوروز میزبان تعداد بالای گردشگران است. در تعطیلات ابتدایی سال 1402 هم تمام هتل ها ، اقامتگاه ها، خانه مبله ها و خانه مسافرها تکمیل شد.

او در این باره که آیا توزیع گردشگران در تمام منطقه ها استان رخ داد یا تنها منطقه ها ساحلی ضریب اشغال 100 درصدی داشتند ، عنوان می کند: نام بوشهر همراه با ساحل و دریاست. از این رو نوار ساحلی بیشترین مسافران را داشت و اقامتگاه های ساحلی نیز سریع تر از سایر منطقه ها پر شدند. با این حال در منطقه های مانند دشتستان به واسطه بازاریابی که داشتند نیز دو ماه قبل از عید رزروها انجام شد ، هر چند بقیه بخش ها و منطقه ها هم تنها 5 تا 10 درصد کمتر از بقیه گردشگر جذب کردند. در خراسان جنوبی بین روزهای تعطیل هفته ابتدایی سال و هفته دوم اختلاف جدی به لحاظ ورود گردشگر وجود داشت ، آیا بوشهر نیز مشمول چنین شرایطی بود؟ بهرام پاسخ می دهد: در این استان کسانی که کارمند بودند بیشتر در هفته اول و صاحبان مشاغل آزاد در هفته دوم به بوشهر سفر کردند و همین باعث شد توزیع گردشگر به شکل یکسان در طول ایام تعطیلات وجود داشته باشد.

حضور چنین تعداد گردشگرانی می تواند کمک بالایی به اقتصاد این استان باشد؟ بهرامی با این گزاره موافق است. با این حال او می گوید: ما در مواردی با گردشگرانی روبرو بودیم که حتی تا جزئی ترین وسایل موردنیاز خود را از شهر مبدا خریداری کرده بودند و در مقصد که همان بوشهر باشد کمترین خرید را انجام دادند. در این زمینه باید فرهنگ سازی صورت گیرد که حضور گردشگر باید به رونق اقتصاد مقصد منجر گردد. او در این باره که آیا بوشهر در نوروز با مشکل آب مانند چالوس روبرو بوده است، بیان می کند: در بوشهر سالیان سال است مشکل آب را داریم که تبدیل به معضل شده است. اقامتگاه های بوم گردی به ویژه اقامتگاه های ساحلی نیاز بیشتری به آب دارند. آنها به صورت آزاد باید آب خریداری می کردند که هزینه بالایی داشت. اقامتگاه اگر دو سه اتاق داشته باشد روزی 500 تا یک میلیون تومان هزینه خرید آب دارد زیرا آبی که به صورت سهمیه بندی داده می گردد جوابگوی نیاز خانواده نیست چه رسد به اینکه مراکز اقامتی بخواهد این مقدار آب را مصرف کند. خراسان رضوی یکی از استان های محبوب برای گردشگران است. با این حال سهم اقامتگاه های بوم گردی در این استان چندان مساعد نیست.

صادق کاظمیان، عضو هیات مدیره جامعه اقامتگاه های بوم گردی کشور در این باره به دنیای اقتصاد می گوید: هر چند مکانیزم مشخصی برای اعلام آمارهای دقیق وجود ندارد ولی آمارهای کلی اعلام شده نشان می دهد که نه تنها در اقامتگاه های خراسان رضوی بلکه در سایر کشور نیز با افت زیادی روبرو بوده ایم که این امر به کاهش توان مالی مردم برمی گردد؛ موضوعی که اقبال به خانه های مبله را به همراه داشته که هم هزینه کمتری دارند و هم نظارتی بر آنها نمی گردد. رئیس جامعه اقامتگاه های بوم گردی خراسان رضوی می افزاید: علاوه بر این دو عامل اغلب گردشگر ها کمتر با مسیرهای گردشگری استان خراسان رضوی آشنا هستند و جاذبه های اطراف مشهد را نمی شناسند. این مساله چالش بلندمدتی است که ما سال هاست با آن دست به گریبان هستیم.

همچنین از آنجا که گردشگران با سطح درآمدهای مختلف به مشهد سفر می کنند، بسکمک ترجیح می دهند در مراکزی که از طریق مدیریت شهری یا آموزش و پرورش ساماندهی شده اند اسکان پیدا کنند، اما علاوه بر مشهد در شهرها و شهرستان های کوچک یا حتی در روستاهای استان که اقامتگاه های بوم گردی راه افتاده اند صاحبان آن با زحمت فراوان و صرف هزینه، تبلیغات و تجهیز کرده و منطقه شان را معرفی کرده اند. مراکز اسکانی شکل گرفته مخاطبان این اقامتگاه ها را کم کرده و به یکی از چالش های ما بدل شده اند. محدودیت هایی که در دسترسی به فضای مجازی برای معرفی منطقه ها و جاذبه های آن اتفاق افتاده، از دیگر چالش هایی است که کاظمیان به آن اشاره کرده و می افزاید: با کاهش دسترسی ها، بسکمک از روستاها و شهرهای کوچک که می توانستند با معرفی به مقاصد گردشگری بدل شوند، این فرصت را از دست داده اند، از این رو با کمرنگ شدن تبلیغات، بازاریابی نیز با مشکل روبرو شده است. مجموع این عوامل کاهش گردشگر ها را نه در خراسان رضوی بلکه در اغلب منطقه ها کشور به همراه داشت. از این رو به نظر می رسد متولی گردشگری به طور عاجل فعال شده و درصدد است نواقص را اصلاح کند تا از مشکل بزرگی که برای اقامتگاه ها به وجود آمده و صاحبان این کسب و کار را یا به سمت تعطیلی یا فروش اقامتگاه ها انداخته است، جلوگیری کند.

سید مصطفی فاطمی، مدیرکل توسعه گردشگری داخلی در تازه ترین اظهارنظر خود اعلام کرد که هرچند آمار سفر در نوروز 1402 افزایشی بود اما آمار اقامت درهتل ها تا حدودی کاهشی است. به گفته او ضریب اشغال تخت در هتل ها تنها در چند استان بیش از 80 درصد است اما در بیشتر استان های کشور زیر 50 درصد است و گاه به 17 درصد هم رسیده است. از نظر این مقام مسوول مهم ترین عامل عدم استقبال از اقامت در هتل ها و مراکز اقامتی رسمی، توان مالی عموم جامعه است که باعث شد هتل های 4 و 5 ستاره ضریب اشغال بالایی داشته باشند اما در مقابل این هتل های یک تا سه ستاره ضریب اقامت پایینی را تجربه کنند. گزینه جایگزین طبقه میانه به جای اقامتگاه های بوم گردی و هتل های یک تا سه ستاره، از نظر فاطمی زائرسراها بودند. به نظر می رسد ادامه دار بودن این رویه زنگ خطری برای متولیان گردشگری است؛ زیرا سبب می گردد روند فروش و تغییر کاربری اقامتگاه های بوم گردی در کشور شدت یافته و به جای روند صعودی شاهد خارج شدن بسکمک از صاحبان این کسب و کارها از بازار گردشگری ایران باشیم.